รางวัลพิเศษ Breakthrough Prize สาขาฟิสิกส์พื้นฐาน ยกย่องการค้นพบคลื่นความโน้มถ่วง 100 ปีให้หลังการคาดการณ์ของอัลเบิร์ต ไอน์สไตน์

          คณะกรรมการคัดเลือกผู้ชนะเลิศรางวัล Breakthrough Prize ครั้งล่าสุด ได้ประกาศยกย่องคณะนักวิทยาศาสตร์ที่สามารถตรวจจับคลื่นความโน้มถ่วงจากปรากฏการณ์ 2 หลุมดำชนกันในระยะหลายพันล้านปีแสง

          เงินรางวัลกว่า 3 ล้านดอลลาร์มอบให้แก่ผู้ก่อตั้ง LIGO ได้แก่  W. P. Drever, Kip S. Thorne และ Rainer Weiss รวมถึงผู้ร่วมงานวิจัยอีกกว่า 1,012 คน

          คณะกรรมการคัดเลือกรางวัล Breakthrough Prize สาขาฟิสิกส์พื้นฐาน ได้ประกาศรางวัลพิเศษ Breakthrough Prize สาขาฟิสิกส์พื้นฐาน เพื่อเป็นเกียรติแก่คณะนักวิทยาศาสตร์และวิศวกรที่อุทิศตนเพื่อการตรวจจับคลื่นความโน้มถ่วงที่ได้มีการประกาศไปเมื่อวันที่ 11 ก.พ. 2559

          รางวัลพิเศษ Breakthrough Prize เป็นรางวัลที่สามารถมอบให้ ณ เวลาใดก็ได้ที่มีการค้นพบครั้งยิ่งใหญ่ทางวิทยาศาสตร์ สำหรับเงินรางวัล 3 ล้านดอลลาร์นี้จะถูกแบ่งเป็น 2 ส่วนสำหรับผู้มีส่วนร่วมอันทรงเกียรติ ได้แก่ ส่วนแรก 1 ล้านดอลลาร์สำหรับผู้ก่อตั้งทั้ง 3 ของ Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory (LIGO) และส่วนที่ 2 จำนวน 2 ล้านดอลลาร์ จะตกเป็นของนักวิทยาศาสตร์ที่ร่วมงานวิจัยครั้งนี้

          ผู้ก่อตั้งโครงการนี้ ได้แก่  Ronald W. P. Drever ศาสตราจารย์กิตติคุณด้านฟิสิกส์จาก Caltech (California Institute of Technology) Kip S. Thorne ศาสตราจารย์กิตติคุณด้านฟิสิกส์ภาคทฤษฎีจาก Caltech ผู้เคยได้รับรางวัล Feynman และ Rainer Weiss ศาสตราจารย์กิตติคุณด้านฟิสิกส์จาก MIT (Massachusetts Institute of Technology)

          ผู้มีส่วนร่วมในรางวัล ได้แก่ ผู้เขียนเอกสารที่บรรยายถึงการค้นพบคลื่นความโน้มถ่วง 1,005 คน จากสถาบันต่างๆที่เกี่ยวข้องกับ LIGO และ Virgo Collaboration ซึ่งเป็นการทดลองขององค์กร นอกจากนี้ยังมีการมอบรางวัลให้แก่นักวิทยาศาสตร์ 7 คนที่สร้างความสำเร็จครั้งสำคัญให้แก่ LIGO สามารถดูรายชื่อผู้บริจาคได้จากลิงค์ด้านล่าง

          ผู้ได้รับรางวัลจะได้รับการประกาศกิตติคุณในพิธี Breakthrough Prize ของปี 2561 ช่วงฤดูใบไม้ร่วงปี 2559 ซึ่งเป็นช่วงเวลาเดียวกับการจัดงาน Breakthrough Prize ด้านฟิสิฟส์พื้นฐาน Physics (แตกต่างจากรางวัลพิเศษ) เป็นประจำทุกปี รวมถึงงาน Breakthrough Prizes ด้านชีวิวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์เปิดรับผู้เข้าชิงรางวัลถึงวันที่ 31 พ.ค. 2016 และสามารถลงชื่อออนไลน์ได้ที่ https://breakthroughprize.org

          Stephen Hawking ผู้คว้ารางวัล Special Breakthrough Prize 2013 กล่าวว่า "การค้นพบครั้งนี้มีความสำคัญอย่างยิ่ง ประการแรกคือเป็นหลักฐานของความสัมพันธ์ทั่วไปและการคาดเดาปฏิกริยาของหลุมดำ และประการที่สองคือเป็นจุดเริ่มต้นของดาราศาสตร์ยุคใหม่ที่จะเปิดเผยจักรวาลผ่านสภาพแวดล้อมที่แตกต่างกัน ดังนั้น ทีม LIGO จึงคู่ควรกับรางวัล Special Breakthrough Prize อย่างเต็มรูปแบบ"

          Yuri Milner หนึ่งในผู้ก่อตั้ง Breakthrough Prizes กล่าวว่า "พลังที่สร้างสรรค์ของอัจฉริยะที่แตกต่าง นักวิทยาศาสตร์เก่งๆหลายคนรวมถึงมหาวิทยาลัยได้ร่วมมือกันสร้างเรื่องราวทางวิทยาศาสตร์ที่สมบูรณ์แบบ"

          Edward Witten ประธานคณะกรรมการผู้คัดเลือก กล่าวว่า "ความสำเร็จครั้งยิ่งใหญ่นี้ เปิดโอกาสให้เราสามารถศึกษาผลงานอันน่าทึ่งตามทฤษฎีของไอน์สไตน์ ได้เป็นครั้งแรก โดยแนวคิดทางทฤษฎีเกี่ยวกับหลุมดำที่แต่ก่อนแทบจะเป็นนิยายไซไฟตอนผมเด็กๆนั้น บัดนี้ได้กลายเป็นจริงแล้ว"

          LIGO

          เครื่องตรวจจับคลื่นความโน้มถ่วงของ LIGO ได้ถือกำเนิดขึ้น ขณะที่การวิจัยและพัฒนาเมื่อช่วงทศวรรษที่ 1960 โดย LIGO จัดตั้งขึ้นระหว่างปี 2537-2545 เป็นผลงานของ Caltech และ MIT ด้วยความร่วมมือกับมูลนิธิ National Science Foundation แห่งสหรัฐอเมริกา ซึ่งมีเป้าหมายเพื่อศึกษาคลื่นความโน้มถ่วงตามหลักทฤษฎีสัมพัทธภาพทั่วไปของไอน์สไตน์ ล่าสุดหลังจากที่ได้มีการยกเครื่องครั้งใหญ่เมื่อปี 2553-2558 เครื่องตรวจจับนี้ก็ได้มีการค้นพบคลื่นความโน้มถ่วงแทบจะทันที คลื่นที่ว่านี้ทำให้เกิดการบิดงอของกาลอวกาศขณะที่เคลื่อนตัวผ่านโลก การบิดเบี้ยวของกาลอวกาศที่เกิดขึ้นนั้นมีขนาดเล็กเพียงหนึ่งในพันล้านล้านล้านเมตร เมื่อมีการตรวจจับที่หอสังเกตการณ์ใหญ่ 4 กม. 2 แห่งของ LIGO ในเมืองฮานฟอร์ด รัฐวอชิงตัน และเมืองลิฟวิงสตัน รัฐหลุยเซียน่า คลื่นความโน้มถ่วงเหล่านี้เกิดจากหลุมดำ 2 หลุม ซึ่งมีมวลมากกว่าดวงอาทิตย์ประมาณ 30 เท่า และแผ่ออกมาเป็นระยะทางกว่า 1.3 พันล้านปีแสงจนมาถึงโลกของเรา การค้นพบครั้งนี้นับเป็นการเปิดศักราชใหม่แห่งวงการดาราศาสตร์คลื่นความโน้มถ่วง ซึ่งจะเปิดโอกาสให้กับปรากฏการณ์ที่ยิ่งใหญ่อลังการเป็นอันดับต้นๆ พร้อมไขปริศนาลึกลับของเอกภพในช่วงเกิดใหม่

          รางวัลพิเศษ Brekathrough Prize สาขาฟิสิกส์พื้นฐาน

          รางวัลพิเศษ Breakthrough Prize สาขาฟิสิกส์พื้นฐานนี้จะถูกมอบโดยคณะกรรมการผู้คัดเลือก ณ เวลาใดก็ได้ โดยรางวัลนี้เป็นรางวัลที่นอกเหนือไปจากรางวัล Breakthrough Prize หลักซึ่งจะได้รับการคัดเลือกผ่านกระบวนการเสนอชื่อแบบทั่วไปเป็นรายปี ซึ่งผู้ที่เคยได้รับรางวัลพิเศษดังกล่าวรวมถึง 7 ผู้นำจากทีม Large Hadron Collider ซึ่งเป็นผู้ค้นพบ Higgs Boson

          คณะกรรมการผู้คัดเลือกผู้รับรางวัลพิเศษ Breakthrough Prize สาขาฟิสิกส์พื้นฐาน ประจำปี 2559 ได้แก่:  Nima Arkani-Hamed, Lyn Evans, Michael B. Green, Alan Guth, Stephen Hawking, Joseph Incandela, Takaaki Kajita, Alexei Kitaev, Maxim Kontsevich, Andrei Linde, Arthur McDonald, Juan Maldacena, Saul Perlmutter, Alexander Polyakov, Adam Riess, John H. Schwarz, Nathan Seiberg, Ashoke Sen, Yifang Wang และ Edward Witten

          รางวัล Breakthrough Prize สาขาฟิสิกส์พื้นฐาน

          รางวัล Breakthrough Prize สาขาฟิสิกส์พื้นฐาน นี้จะถูกมอบให้แก่ ผู้ที่อุทิศตนเพื่อยกระดับความรู้ของมวลมนุษย์ โดยเปิดกว้างสำหรับนักฟิสิกส์ทุกคน ไม่ว่าจะเป็นนักฟิสิกส์เชิงทฤษฎี เชิงทดลอง หรือเชิงคณิตศาสตร์ ที่พยายามไขปริศนาความลึกลับของจักรวาล รางวัลนี้สามารถแบ่งปันให้แก่นักวิทยาศาสตร์ได้หลายๆคน

          รางวัล Breakthrough Prize สาขาฟิสิกส์พื้นฐาน และรางวัลพิเศษ Breakthrough Prize สาขาฟิสิกส์พื้นฐาน ได้รับเงินทุนมาจากมูลนิธิ Milner Global Foundation

          รางวัล Breakthrough Prize

          นับเป็นปีที่ 5 แล้ว ที่ได้มีการมอบรางวัล Breakthrough Prize ให้กับนักวิทยาศาสตร์ชั้นแนวหน้าของโลก ในแต่ละปี จะมีการมอบรางวัลสาขาชีววิทยาศาสตร์สูงสุด 5 รางวัล สาขาฟิสิกส์ 1 รางวัล และสาขาคณิตศาสตร์อีก 1 รางวัล โดยแต่ละรางวัลมีมูลค่าทั้งสิ้น 3 ล้านดอลลาร์สหรัฐ นอกจากนี้ ยังมีการมอบรางวัล New Horizons Prize สูงสุด 3 รางวัลในสาขาฟิสิกส์ และอีก 3 รางวัลในสาขาคณิตศาสตร์ ให้กับนักวิจัยหน้าใหม่ที่มีผลงานโดดเด่นอีกด้วย งานประกาศรางวัล Breakthrough Prize จะมีการถ่ายทอดทางโทรทัศน์ เพื่อเป็นการเฉลิมฉลองให้แก่ความสำเร็จของผู้รับรางวัล รวมถึงสร้างแรงบันดาลใจให้แก่นักวิทยาศาสตร์รุ่นใหม่ โดยผู้รับรางวัลจะได้เข้าร่วมการบรรยายและการเสวนาในงานประชุมวิชาการ รางวัล Breakthrough Prize ริเริ่มขึ้นโดย Sergey Brin และ Anne Wojcicki, Jack Ma และ Cathy Zhang, Mark Zuckerberg และ Priscilla Chan รวมถึง Yuri และ Julia Milner สำหรับคณะกรรมการตัดสินรางวัล ประกอบด้วยผู้ที่เคยได้รับรางวัล Breakthrough Prize ในปีก่อนๆ

          สามารถดูข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับรางวัล Breakthrough Prizes ได้ที่ www.breakthroughprize.org

          รางวัล Special  Breakthrough Prize 2016 สาขาฟิสิกส์พื้นฐาน

          ประกาศกิตติคุณ: แด่การสังเกตการณ์คลื่นความโน้มถ่วง ซึ่งเปิดโลกทัศน์ใหม่ให้กับวงการดาราศาสตร์และฟิสิกส์

          ผู้ชนะรางวัล (1,015):

          ผู้ก่อตั้งสถาบันสังเกตการณ์คลื่นแรงโน้มถ่วง (Laser Interferometer Gravitational-wave Observatory หรือ LIGO):

          Ronald W. P. Drever, Caltech
          Kip S. Thorne, Caltech
          Rainer Weiss, MIT

          ผู้มีส่วนร่วม (1,012) ซึ่งมีส่วนสำคัญอย่างยิ่งในความสำเร็จของ LIGO สามารถชมรายนามของผู้มีส่วนร่วมรวมถึงสถาบันที่เกี่ยวข้องได้ที่ https://breakthroughprize.org/News/32